Twee zusjes willen allebei een taart bakken. Ze hebben ieder een recept gevonden en zoeken de ingrediënten bij elkaar. Tegelijk grijpen ze naar de laatste sinaasappel op de fruitschaal. Beide hebben ze hem nodig. Niemand wil wijken. Ze krijgen er flink ruzie om en beginnen elkaar van alles te verwijten. Ze komen er niet uit wie de sinaasappel mag hebben en daarom snijden ze hem uiteindelijk maar doormidden, zodat ze allebei een halve hebben voor hun taart.
In bovenstaand voorbeeld onderhandelen de zussen over hun standpunt; de sinaasappel heb ik nodig voor mijn taart. Doordat ze alleen bezig zijn met het verdedigen van hun standpunt vergeten ze hun belang. Wat misschien kan zorgen voor een oplossing.
Standpunten zijn vaak tegenstrijdig en onverenigbaar, een belang is vaak verenigbaar, soms zelfs gelijk. Achter ieder standpunt liggen meestal een of meerdere belangen, en wanneer deze bekend zijn kunnen ze zorgen voor een oplossing.
Terug naar de zusjes
Helaas waren de zussen te druk met ruziemaken en opkomen voor hun eigen standpunt en hebben ze zich niet bezig gehouden met het achterliggende belang. Het ene zusje had namelijk alleen het sap van de sinaasappel nodig, terwijl het andere zusje alleen de schil wilde gebruiken. Waren ze met elkaar in gesprek gegaan en hadden ze gevraagd naar het belang van de sinaasappel? Dan waren ze erachter gekomen dat ze beiden kunnen krijgen wat ze nodig hebben.
Het voorbeeld maakt duidelijk dat je met de wederzijdse belangen als uitgangspunt, een meningsverschil tussen partijen sneller en beter op kunt lossen dan wanneer je blijft discussiëren over standpunten.
Van het persoonlijke naar het algemene belang
Hoe dichter je bij iemand voor de voordeur aan de slag moet voor het vervangen van de riolering en straatwerk, hoe meer iemand vanuit zijn eigen standpunten spreekt en niet naar de omgeving kijkt.
Het kan ook zijn dat je als gemeente een ander standpunt hebt als bewoner of openbaarvervoerbedrijf. In veel situaties of samenstellingen van groepen stakeholders komt het voor.
In het geval van ons werkgebied gaat het altijd om het algemene belang: wij willen een Fijne straat.
Het is daarom heel belangrijk om door te vragen om terecht te komen bij de belangen van je stakeholders.
Heb je hier vragen over? Of wil je dat we samen kijken hoe we in het participatietraject bereiken dat er word gekeken naar het algemeen belang? Neem contact met ons op!
Hoe verschuif je de focus van de standpunten naar de belangen?
De ander wil niet wat jij wil, jullie hebben verschillende standpunten en dus verschil van mening. Toch zijn de resultaten waarbij beide partijen tevreden mee zijn haast altijd gebaseerd op verschillende standpunten. Om daar te komen is vragen stellen key. Vragen en doorvragen net zolang tot je bij de belangen van je stakeholders bent.
Denk maar aan de twee zussen met die ene sinaasappel.