Hoogstwaarschijnlijk heb je voordat je deze blog opende de blog over trede 1 (informeren) en 2 (raadplegen) van de participatieladder al gelezen. Is dit niet het geval dan adviseer ik je dit eerst hier even hier te doen. Hierin staat ook uitgelegd wat de participatieladder is en waarom deze gebruikt wordt.
Trede 3: ADVISEREN
Zoals je merkt, krijgen stakeholders met elke trede omhoog een uitbreiding van invloed in het traject. Dat is met trede 3 zeker het geval. Als een participatietraject een trede 3 gebruikt van de ladder worden de stakeholders actief betrokken bij het traject. De invloed die ze kunnen uitoefenen wordt groter, het is nu een tweerichtingsverkeer. Er zit wel een grote máár aan deze trede: de uiteindelijke beslissing blijft in handen van de gemeente of overheid. Zij bepalen uiteindelijk wat er wel of niet gaat gebeuren.
Waarom kies je voor deze trede?
Als je binnen een participatietraject voor trede 3 kiest wil je graag veel informatie, meningen en ideeën van je stakeholders ontvangen. Dit kan zijn omdat je een goede band wilt behouden of opbouwen met de stakeholders. Maar ook omdat je bijvoorbeeld niet zoveel inzicht hebt in wat er leeft in een bepaalde wijk of straat. Wil jij graag weten wat er speelt, de goede punten uit deze feedback halen, maar toch zelf de uiteindelijke beslissing nemen? Dan past deze trede goed bij je traject.
Do’s en don’ts van deze trede
Communiceer goed met je stakeholders! Voorkom dat je stakeholders denken dat zij beslissingen mogen nemen. Maar je wilt tegelijkertijd wel dat ze de informatie verstrekken die je nodig hebt en waar je wat mee kunt. Deze trede is denk ik wel de moeilijkste om in balans te houden.
Stakeholders moeten bij deze trede niet het idee krijgen dat ze geen invloed hebben op het traject. Als jij ze “uithoort” en vervolgens toch doet wat je zelf (of de gemeente/overheid) wilt, dan kan je beter voor trede 1 kiezen of hanteren! Luister dus goed naar je stakeholders, vraag feedback én probeer hier ook wat mee te doen.
Trede 4, COPRODUCEREN
Bij trede 4 krijgen de stakeholders binnen een participatietraject eigenlijk pas echt een duidelijke stem. De gemeente of overheid zal samen met de stakeholders naar het plan kijken en deze ontwikkelen. De gemeente zal uiteindelijk de beslissing nemen over het plan maar verbindt zich hierbij wel aan de overeengekomen oplossing/plan tussen de hen en de stakeholders. De beslissingsbevoegdheid is dus (vrijwel) gelijk verdeeld. Al zal de gemeente uiteindelijk de beslissing nemen.
Waarom kies je voor deze trede?
Het heeft niet zo veel zin om voor deze trede te kiezen als je van tevoren al weet dat de wensen en ideeën van de stakeholders en gemeente/overheid mijlenver van elkaar vandaan liggen. Dan is het bijna onmogelijk om samen tot één plan te komen waarin eenieder evenveel zeggenschap/input heeft gehad.
Maar daartegenover staat dat, als je wel redelijk op 1 lijn ligt, je samen tot een heel mooi participatietraject en uitwerking van het project kan komen.
Do’s en don’ts van deze trede
Het heeft geen zin om in deze trede een vetorecht uit te spreken. Het is echt de bedoeling dat het plan samen met gelijke input tot een besluit of plan komt.
Heeft één van beide partijen toch heel sterk de neiging om plannen of ideeën door te duwen? Dan gaat deze trede zeker niet werken.
Blijf vooral luisteren naar elkaar en zoals bij elke samenwerking geldt: het zal altijd geven en nemen zijn, maar samen kom je tot een goede oplossing voor alle obstakels waar je tegen aan loopt.
Een laatste DO bij deze trede: stakeholders zullen echt het gevoel hebben dat hun mening er toe doet, hierdoor komen 9 van de 10 keer hun echte plannen en ideeën op tafel en wordt er veel inzet getoond binnen het traject. Maak hier gebruik van en leer hiervan!
Nou weet je wat de 2 middelste trede van de participatieladder inhouden. Om je kennis over de ladder helemaal compleet te maken adviseer ik je de blog “trede 5 en 6” te gaan lezen. En dan ben ik heel benieuwd wanneer jij voor welke trede kiest?!